ام.اس در بدن:
ام.اس، ماده سفيد مغز و نخاع را درگير مي كند. بيماري ام.اس مسري نمي باشد و لزوما تمام بيماران مبتلا به ام.اس، محدود به صندلي چرخدار نخواهند شد. بعد از گذشت 25 سال اغلب بيماران ام.اس حتي بدون درمان قادر به حركت بدون نياز به ويلچر مي باشند. درجه ناتواني بيماران ممكن است در طول زمان پيشرفت نمايد، هر چند كه سير بيماري و نوع علايم از فردي به فرد ديگر متفاوت است. بنابراين تشخيص زود هنگام بيماري ام.اس حائز اهميت است.
نقش سيستم ايمني در بيماري ام.اس:
به طور معمول، مكانيسم دفاعي بدن(سيستم ايمني) ما را در برابر انواع عفونت ها محافظت مي كند. واكنش هاي التهابي در اثر حمله سيستم ايمني بدن به عوامل بيگانه مانند باكتري ها، ويروس ها، قارچ ها، يا انگل ها ايجاد مي شود. گلبول هاي سفيد خون (شامل ماكروفاژها و سلول هاي ايمني خاص) به عنوان سربازان خط مقدم سيستم ايمني بدن عمل مي كنند. دفاع بر عليه عوامل بيگانه، توسط سلول هاي T كه از اجزاي كليدي سيستم ايمني به شمار مي روند، هماهنگ مي شود.
در شرايط نادر، سلول هاي خود بدن، به اشتباه براي سيستم ايمني به عنوان عوامل بيگانه تلقي مي شود و سيستم ايمني عليه اجزا بدن واكنش نشان داده باعث بروز بيماري هاي خود ايمني مي شود. در بيماري MS ، سلول هاي T به دلايل ناشناخته، سلول هاي عصبي بدن را مورد هدف قرار مي دهند. بيماري ام.اس تنها يكي از بيماري هاي خود ايمني شناخته شده مي باشد. ساير بيماري هايي كه در اثر فر آيند خود ايمني ايجاد مي شوند شامل كرون، پسوريازيس يا آرتريت و... مي باشد.
بچه هاي خوب، تبديل به بچه هاي بد مي شوند:
از آن جا كه سد خوني- مغزي در فاز حاد بيماري ام.اس آسيب مي بيند، عوامل ايمني بدن به مغز وارد شده و به اشتباه(مشابه بيمار هاي خود ايمني ديگر)، به بافت هاي خودي مغز حمله مي كنند. بنابراين بچه هاي خوب تبديل به بچه هاي بد مي شوند، زيرا دوستان خود(بافت خودي) را به اشتباه دشمن تلقي مي كنند و تبديل به سلول هاي مضر براي انسان مي شوند. در طي حمله سيستم ايمني، قلاف ميلين توسط سلولهاي ايمني (ماكروفاژها) خورده مي شود(شكل5). حمله از طريق ماكروفاژها، تنها يكي از مكانيسم هاي متعدد آسيب غلاف ميلين مي باشد.
با تخريب غلاف ميلين، انتقال پيام عصبي كند مي شود. غلاف ميلين هدف شماره يك در ام.اس مي باشد. ابتدا غلاف ميلين مورد حمله قرار مي گيرد و سپس در مراحل بعدي رشته هاي عصبي(آكسون ها)، صدمه مي بينند. و علايم بيماري ام.اس آشكار مي شود.
انواع بيماري ام.اس:
با توجه به اين كه ضايعات عصبي ايجاد شده در بيماري ام.اس ممكن است در مناطق مختلفي ايجاد شود، علايم بيماري در بين افراد مختلف متفاوت خواهد بود. در اكثر موارد، در مراحل اوليه علايم به طور ناگهاني بدون وجود عامل شناخته شده اي بروز مي كند. بروز علايم ناگهاني يا بد تر شدن علايم قبلي بيمار موسوم به عود بيماري مي باشد. سپس علايم ايجاد شده در طي چندين روز يا چندين هفته فروكش مي كند كه اين امر موسوم به بهبود حمله بيماري مي باشد. بهبود علايم ممكن است به طور كامل يا ناقص باشد. با اين حال، گاهي ممكن است علايم يا اختلالات عملكردي (حتي در دوره بهبود) ثابت باقي بماند. فعاليت هاي توان بخشي، تمرينات فيزيكي يا ذهني در بهبود اختلالات عملكرد شما بسيار موثر مي باشد. بيماري ام.اس هرگز نمي خوابد، با اين حال دوره هايي با فعاليت كمتر بيماري وجود دارد.
چهار نوع مختلف بيماري ام.اس شناخته شده است:
1. نوع عود كننده- فروكش كننده
2. نوع پيشرونده اوليه
3. نوع پيشرونده ثانويه
4. ام.اس خوش خيم
نوع عود كننده- فروكش كننده:
شايع ترين نوي بيماري ام.اس مي باشد كه بيش از 80 در صد موارد بيماري ام.اس را شامل مي شود. در مراحل اوليه ممكن است بيمار براي سال ها بدون علامت باشد. حملات بيماري غير قابل پيش بيني بوده و در هر زمان ممكن است ظاهر شوند. علايم ممكن است جديد يا شبيه به علايم حمله قلبي باشد كه به طور ناگهاني شروع مي شود، چند روز يا چند هفته ادامه مي يابد و دوباره ناپديد مي شود. چنين به نظر مي رسد كه در بين حملات بيماري، پيشرفت بيماري ام.اس به ظاهر وجود ندارد. (شكل 6)
نوع پيشرونده ثانويه:
اين نوع بيماري ام.اس ممكن است به دنبال نوع عود كننده- فروكش كننده ظاهر شود و به عنوان نوع پيشرفته تر بيماري ام.اس تلقي مي شئد. تا حدود 40 در صد بيماران مبتلا به نوع عود كننده- فروكش كننده ممكن است به فاز پيشرونده ثانويه وارد شوند. بعد از چندين دوره عود و بهبود بيماري، ممكن است نوع پيشرونده ثانويه آشكار شود. در اين مرحله پيشرفت بيماري به طور مداوم بدتر مي شود، البته ممكن است گاهي ثابت مانده و يا حتي بهبود جزئي را تجربه كند. (شكل 7)
نوع پيشرونده اوليه:
اين نوع بيماري ام.اس نادر است و تنها در 10 در صد بيماران ديده مي شود. در اين نوع، بيماري از ابتدا به طور ثابت پيشرفت مي كند، علايم بدتر مي شوند و ناتواني به تدريج افزايش مي يابد. در اين نوع دوره هاي عود و بهبود وجود ندارد و فقط ممكن است گاهي بيماري مدتي ثابت شود و يا گاهي بهبود جزئي موقت در علايم رخ دهد. (شكل 8)
ام.اس خوش خيم:
اين نوع ام.اس با وجود يك حمله اوليه و فاصله تا حدود 20 سال بين حمله اول و دوم مشخص مي شود. در بين اين مدت طولاني بيمار هيچ گونه علايمي را تجربه نمي كند و بنابراين پيشرفت بيماري بسيار جزئي مي باشد. (شكل 9)

ادامه دارد...